Hoe haal ik crowdfunding binnen voor mijn film? - Pitching Perfect

Crowdfunding, welke maker is er niet groot mee geworden? De meeste beginnende documentairemakers zijn niet thuis in het oerwoud van fondsen, of volgen bijvoorbeeld nog een opleiding waardoor ze niet in aanmerking komen voor een subsidie. Filmmakers die hun eerste documentaire maken doen er goed aan om crowdfunding te overwegen. Er zijn gevallen waarbij het onwijs slim is om crowdfunding toe te passen, maar ook projecten waarbij je dat beter niet kunt doen. In dit artikel vertel ik je waar jij op moet letten bij je eerste crowdfundactie.

Waar wil je crowdfunding voor gebruiken?

De studenten die ik lesgeef aan CampusDoc van de Hogeschool Utrecht doen allemaal een eigen crowdfundactie. Het meest gebruikte platform voor crowdfunding rondom documentaires is Voordekunst.nl. De hoogte van hun crowdfundacties is ongeveer 5.000 euro. Een hoop geld hoor ik je misschien denken, maar zeker niet onmogelijk. Als je je eerste film maakt, kun je vaak rekenen op support van je omgeving. Mensen die jou goed kennen privé of door het werk dat je hebt gemaakt, willen je steunen om jouw volgende stap in je carrière te zetten. De medewerkers van Voordekunst geven een stukje begeleiding. Je kunt bij ze terecht met vragen en zij doen zelf de aanvragen bij de partners zoals Gemeente Den Haag en het Cultuurfonds.

Crowdfunding werkt vaak vooral bij beginnende makers. Je houdt namelijk toch elke keer je handen op en bedelt om geld. Dat is natuurlijk heel kort door de bocht, maar als je na drie jaar en drie documentaires opnieuw een crowdfunding doet, denken mensen onderhand dat ze jouw inkomen aan het betalen zijn. Daarom werkt crowdfunding vaak vooral bij debuutfilms.

Stel niet je inkomen centraal

Sommige makers kiezen ervoor om in hun crowdfundactie hun eigen verdiensten aan de documentaire mee te nemen. Vaak zorgt dat voor weerstand, want het komt niet sympathiek over om een ander te vragen jouw inkomen over te maken. Fondsen zijn bedoeld om jouw honorarium (inkomsten) te dekken en crowdfunding kan daar een aanvulling op zijn. Heb je bijvoorbeeld iemand nodig voor kleur- of audionabewerking om jouw film naar het hoogste niveau te brengen of wil je om die reden (crew met) apparatuur huren? Dan kan je crowdfunding inzetten. Je bedelt dan niet voor je eigen inkomen, maar kunt wel de film nog kwalitatiever maken. Via crowdfunding kun je geld ophalen voor bijvoorbeeld gecomponeerde muziek, uitbesteed camerawerk of kleur- en audionabewerking van je film. Crowdfunding is uitermate geschikt als je een (verre) reis naar het buitenland wilt maken voor een productie. Mensen snappen direct dat jij de 3.000 euro van een ticket naar Namibië en een verblijf van drie weken niet zelf bij elkaar kunt leggen, en begrijpen dat het noodzaak is om aan donaties de reis te kunnen maken en dus een productie tot stand te laten komen.

Het belangrijkste van je pagina is dat je benadrukt dat je de documentaire vrijwel alleen kan maken als je donaties ontvangt. Jij wilt een maatschappelijk onderwerp op de kaart zetten en je vraagt mensen of zij jou daarbij willen helpen. Als je een documentaire maakt over een wetenschappelijk onderzoek dat is gepubliceerd, is het de vraag of je daar een gevoelige snaar bij je crowdfundpubliek raakt. Als je daarentegen naar een arm land gaat om daar iets op de kaart te zetten, zien mensen daar de kracht van in. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor documentaires over thema's als lhbtiq+, klimaat/milieu of dierenleed. Mensen die daar affiniteit mee hebben en zich inzetten voor betere rechten, willen graag doneren. De maatschappelijke relevantie en wat jou beweegt om de film te maken en wat je crowdfundpubliek net zo belangrijk vindt, is de sleutel tot succes. Verder is het goed om ook in je tekst uit te drukken waar je donaties naar toe gaan voor mensen die de video niet (helemaal) kijken. Als je al een producent en/of omroep gevonden hebt voor je project, benoem die dan zeker ook. Het geeft mensen het gevoel dat jouw productie er gaat komen en als mensen daaraan twijfelen, doneren ze niet.

Hoe ziet zo'n pagina eruit?

Hoewel er verschillende crowdfundplatforms zijn, zie je bij de meeste een video op de pagina. Makers denken vaak dat ze een gave trailer van de film moeten maken die ze in gedachten hebben. Doe dat vooral niet, aangezien mensen dan denken dat je het prima zonder hun donatie kunt redden. Wat je het best kunt doen is in een pitchvideo uitleggen waarom je het project doet, waarom steun van donateurs zo belangrijk is en wat je met die donaties gaat doen. DocHuis heeft eerder een crowdfundactie gedaan voor de documentaire 'As 't Effe Kan' van Anouk Suntjens. In een video vertelt zij waarom zij het belangrijk vindt om het Grijze Koppen Orkest in Moerwijk Den Haag te portretteren om aandacht te vragen voor hoe muziek senioren helpt mobiel, sociaal en gezond te blijven. We haalden daar ruim 6.000 euro op onder 95 donateurs terwijl we hadden ingezet op 5.500 euro.

Heb je al fondsen binnengehaald? Benoem het dan juist! Makers denken vaak dat het kwaad kan om dat al te noemen. Waarom zou je een crowdfunding doen als je al geld hebt? Draai het eens om: als je al geld hebt en de crowdfunding alleen nog nodig hebt om aan te vullen, ben je er al bijna en is de urgentie hoog om te doneren. Wat betreft de kosten is het goed om te kijken wat iets daadwerkelijk kost. Vraag het tarief van de camerapersoon met wie je graag wilt werken, doe een prijsonderzoekje naar vliegtickets of ga eens na wie muziek kan maken voor je documentaire en wat de opties zijn. Juist ook als je een afstudeerfilm maakt als student is het goed om rond te kijken, voordat je in je crowdfunding je publiek beloftes doet die je niet kunt waarmaken omdat je het niet kunt betalen. Een goede crowdfundactie is tussen de 5.000 en 10.000 euro.

Tegenprestatie

Hoe zorg je er nou voor dat mensen jouw film gaan steunen? Door iets terug te geven! Je kunt bepalen dat iedereen die een bepaald bedrag doneert iets daarvoor terug krijgt. Je hoeft mensen die en kleinigheidje geven, bijvoorbeeld een bedrag onder de 50 euro, niet per se iets terug te geven. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om iedereen die meer dan 50 euro doneert, een gratis kaartje krijgt voor de première van je film. Ook kun je bijvoorbeeld afspreken dat namen te zien zijn op de aftiteling. Het is dan goed om te kijken naar de mediawet voor wat en niet mag, of dat met je producent of omroep te overleggen.

Naast je eigen netwerk kunnen ook partners zoals Omroep Gelderland, Gemeente Den Haag en het Cultuurfonds bijdragen. De partners Leve Het Geven en het Cultuurfonds investeert in veel crowdfundacties van beginnende makers. De partners investeren een bedrag als jij een bepaald percentage van je crowdfunding hebt bereikt. Zo legt de Gemeente Rotterdam 25 procent in als je de eerste 75 procent hebt bereikt met een bedrag tot 10.000 euro . Het kan dus lastig zijn om de eerst donaties te vinden en dan lijkt het eindbedrag nog ver uit zicht, maar weet dus dat partners kunnen aanvullen. En dat kan best een bedrag zijn, zo kun je van Omroep Gelderland 30% van je crowdfundbudget ontvangen tot 5.000 euro. Exact hetzelfde geldt ook voor Provincie Flevoland. Je moet de partners noemen in je credits aan het eind van je film, maar verder heb je geen verplichtingen om hen een tegenprestatie aan te bieden. Hoewel een uitnodiging voor je première altijd wordt gewaardeerd.

Bij Voordekunst betaal je vooraf een contributie van 100 euro excl. btw (121 euro incl. btw) en bij een succesvolle crowdfunding innen zij 7 procent excl. btw over het opgehaalde doelbedrag. Als je benieuwd bent hoe dit precies werkt, kun je hier een rekenvoorbeeld bekijken. Andere vergelijkbare platforms zijn Kickstarter.com en GoFundMe.com.

Een ervaren producent kan een onschatbare rol spelen bij een succesvolle crowdfundingcampagne voor je documentaire. Het kan voor mensen net de doorslag geven dat je project voor hen haalbaar voelt omdat je met een partij samenwerkt die vaker documentaires heeft gemaakt. Een producent kan je ook helpen met hoe je crowdfunding het best kunt verspreiden (marketing) en welke tegenprestaties je kunt bieden. Producenten hebben vaak een groot netwerk van fondsen, omroepen, investeerders en partners die kunnen gevraagd om een donatie te doen.

Tot slot: denk na over een financieringsmix. Dat wil zeggen dat je niet volledig afhankelijk bent van crowdfunding. Mocht de crowdfunding tegenvallen, is het goed om een back-up te hebben. En zoals gezegd zijn de fondsen er met name voor jouw honorarium en is crowdfunding juist een aanvulling daarop. Als je niets hoeft te verdienen aan je (eerste) documentaire kun je crowdfunding als enige platform overwegen, maar als je ook eigen inkomen wilt genereren is het slim om ook naar fondsen te kijken. Zo is er het landelijke Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten en regionaal het Mediafonds Provincie Utrecht en lokaal mediafondsen in onder meer Haarlem, Tilburg, Leiden, Delft, Arnhem, Amersfoort en Amstelveen. Meer over fondsen lees je in dit artikel.

Wil jij samen met een producent de stap wagen om jouw filmplan aan de man te brengen? Wij begeleiden makers bij het schrijven van filmplannen en creatief, zakelijk en organisatorisch bij de productie van hun films. Heb jij een idee voor een sociaal-maatschappelijk documentaire of serie? Doe dan mee met onze Open Call. We laten je binnen twee weken weten of we met je in gesprek gaan. Je ontvangt altijd uitgebreide feedback en aanbevelingen waar je terechtkunt met jouw plan.